Ιστορίες του Νασρεντίν Χότζα

Μια μέρα, ρώτησε τον Νασρεντίν ένας μαθητής του:
– Πες μου δάσκαλε: Πώς θα μπορούσες να περιγράψεις τη δουλειά ενός αναζητητή της Αλήθειας;
Ο Νασρεντίν κοίταξε για λίγο σιωπηλός τον μαθητή του κι ύστερα χαμογέλασε πονηρά και του είπε:
– Σαν την ιστορία της κούκλας από αλάτι.
– Δηλαδή; ρώτησε ο μαθητής απογοητευμένος, νομίζοντας ότι ο δάσκαλός του τον κοροϊδεύει.
– Άκου την ιστορία, λοιπόν, είπε ο Νασρεντίν, όχι όμως με τ’ αυτιά σου, αλλά με την καρδιά σου.
Και να η ιστορία που είπε ο Μουλά Νασρεντίν στον μαθητή του:
«Μια κούκλα φτιαγμένη από αλάτι, ψάχνοντας να βρει την αλήθεια για το τι τέλος πάντων ήταν, ταξίδεψε χιλιάδες μίλια στεριάς, μέχρι που έφτασε και σταμάτησε στην άκρη της θάλασσας. Έμεινε ακίνητη κοιτάζοντας μαγεμένη εκείνη την υγρή κινούμενη μάζα που δεν έμοιαζε με τίποτα από όλα όσα είχε δει ως τότε και δεν ήξερε το όνομά της.
– Τι είσαι εσύ; ρώτησε η κούκλα από αλάτι τη θάλασσα.
– Έλα μέσα και δες μόνη σου, απάντησε η θάλασσα με ένα χαμόγελο καλοσύνης κι αγάπης.
Έτσι, η κούκλα από αλάτι προχώρησε, τσαλαβουτώντας στα νερά, προς τα μέσα. Όσο πιο βαθιά προχωρούσε, τόσο περισσότερο διαλυόταν μέχρι που έμεινε ένα μικρό κομματάκι από αυτή. Πριν διαλυθεί και το τελευταίο αυτό κομμάτι της και γίνει ένα με τη θάλασσα, η κούκλα από αλάτι πρόλαβε και φώναξε με θαυμασμό, μεθυσμένη από μια αλλόκοτη και πρωτόγνωρη χαρά
– Τώρα ξέρω τι είμαι!».

Αυτή η αλληγορική ιστορία επιδέχεται πολλών ερμηνειών.

Αρχικά, το γεγονός ότι η κούκλα βρήκε στο τέλος την Αλήθεια, μας ανακουφίζει, καθώς κάπου εκεί έξω βρίσκεται η Αλήθεια!
Αλλά μπροστά της είμαστε σαν μια σταγόνα στον ωκεανό. Ή αν προτιμάτε, αυτό που με πάθος ισχυριζόμαστε ότι είναι η «αλήθεια», δεν είναι τίποτα άλλο από μια σταγόνα στον ωκεανό. Για να πλησιάσουμε στην Αλήθεια, θα πρέπει να βγούμε από το Εγώ ή το Υπερ- Εγώ μας και να την αναζητήσουμε μαζί με τους άλλους, να ενώσουμε, δηλαδή, τις επί μέρους αλήθειες, που, όμως, όλες τους έχουν το δικαίωμα να φωνάζουν ότι απέχουν ή είναι εξ΄ίσου κοντά στην γενική Αλήθεια.
Η ιστορία με την κούκλα από αλάτι μπορεί να διαβαστεί και από μια άλλη οπτική γωνία.

Όπως η κούκλα θαύμαζε τη θάλασσα και τελικά διαπίστωσε πως είναι ένα με αυτήν, έτσι και εμείς κάποτε θαυμάζουμε, εξιδανικεύοντας πρόσωπα και δίνοντας τους το χρίσμα του Μεσσία, που, όμως, δεν αξίζουν, καθώς τα σημεία υπεροχής τους είναι φαινομενικά.
Μια ακόμα ερμηνεία της αλληγορικής ιστορίας με την κούκλα από αλάτι, έχει να κάνει με το τίμημα που έχει η αναζήτηση της Αλήθειας.

Πόσοι αλήθεια θα προτιμούσαν ένα χρήσιμο ή βολικό ψέμα από μια Αλήθεια, η οποία θα έχει και το τίμημά της; Η κούκλα της ιστορία μας έφτασε στην Αλήθεια, αλλά το πλήρωσε με την ίδια της τη ζωή. Από αυτή τη σκοπιά η ιστορία, μας φέρνει στο νου το τραγούδι του Σαββόπουλου.

Άγγελος Εξάγγελος,, Διονύσης Σαββόπουλος 1972.

Άγγελος εξάγγελος μας ήρθε από μακριά
γερμένος πάνω σ’ ένα δεκανίκι
δεν ήξερε καθόλου μα καθόλου να μιλά
και είχε γλώσσα μόνο για να γλείφει

Τα νέα που μας έφερε ήταν όλα μια ψευτιά
μα ακούγονταν ευχάριστα στ’ αυτί μας
γιατί έμοιαζε μ’ αλήθεια η κάθε του ψευτιά
κι ακούγοντάς τον ησύχαζε η ψυχή μας……

τα νέα που σας έφερα σας χάιδεψαν τ’ αυτιά
μα απέχουνε πολύ απ’ την αλήθεια.

Αμέσως καταλάβαμε τι πήγαινε να πει
και του `παμε να φύγει μουδιασμένα
αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει
καλύτερα να μην μας πει κανένα.