γράφει ο Θωμάς Χριστιάς
Από πού προέρχεται η λέξη χαρτζιλίκι, η οποία είναι τόσο οικεία μέσα σε μια οικογένεια, μα και τόσο αγαπημένη στα μικρά παιδιά;
Η λέξη χαρτζιλίκι προέρχεται από την τούρκικη λέξη harç που σημαίνει έξοδο, δηλαδή χρήματα για ξόδεμα, με την προσθήκη της κατάληξης –lık, που προσδίδει μια ιδιότητα ( π.χ ταξιτζιλίκι) στο προσδιοριζόμενο ουσιαστικό.
Επειδή, όμως, τα χρήματα δε ξοδεύονται μόνο για διασκέδαση και βέβαια οι διαχειριστές τους δεν είναι πρωτίστως παιδιά ή έφηβοι, ο όρος harç σημαίνει και φόρο προς το κράτος.

                Έτσι, ο μεσαιωνικός (φ)όρος har(α)ç έγινε οικείος και για τους μεγαλύτερους στον 21ο αιώνα της μη (τουρκο)κρατούμενης Ελλάδας. Μάλιστα, από φόρος των μη μουσουλμάνων, όπως αρχικά σήμαινε, πλέον σημαίνει το φόρο για όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων και, μάλιστα, το δυσβάσταχτο και άδικο φόρο.

                Η διαφορά ανάμεσα στο φόρο- χαράτσι και το χαρτζιλίκι, βέβαια, είναι προφανής:  ο φόρος είναι  η υποχρεωτική εισφορά με σκοπό την ανταπόδοση για τις υπηρεσίες που έλαβες ή πρόκειται να λάβεις. Και αν μάλιστα λέγεται και Χαράτσι, τότε αυτή η εισφορά γίνεται με βίαιο τρόπο  σένα αυταρχικό καθεστώς, δίχως ελπίδα ανταπόδοσης. Ας αναπολήσουμε, λοιπόν, τα παιδικά μας χρόνια, τότε που το χαρτζιλίκι το περιμέναμε πως και πως…..